Facebook bir süredir blockchain teknolojisiyle yakından ilgileniyordu. İnternette ortaya çıkan iş ilanlarına baktığımızda firmanın kendi kripto para birimini geliştirdiği iddiaları da beraberinde gelmişti. Facebook Libra’nın ortaya çıkmasıyla tüm bu söylentiler gerçeğe dönüştü. Kimilerine göre Facebook’un bu atılımı kullanıcılar ve devletler bazında kaybettiği güveni geri kazanmak üzerine. Zira merkezi olmayan bir sisteme sahip olan blockchain teknolojisi, kullanıcı verisini güven altında tutuyor. Ancak blockchain teknolojisini kullanan Bitcoin ve benzeri kripto para birimlerine oranla Libra farklı bir işleyişe sahip.
Facebook ve 27 iş ortağı tarafından kurulan Libra Birliği, bu yeni kripto para birimini teknik olarak kontrol altında tutacak ve işleyişin doğru biçimde gerçekleşmesini sağlayacak. Kendine has bir güvenlik sistemi barındıracak olan kripto para biriminin değeri bu sayede stabil tutulacak.
Libra’nın başarılı olup olmayacağı akıllardaki en büyük soru işareti. Facebook’un büyüklüğü göz önüne alındığında gelişmekte olan ülkelerden pek çok kişinin dikkatini çekme potansiyeli olan kripto para biriminin geleneksel finans araçlarının yerini alması şu an için mümkün görünmüyor.
Facebook Neden Kripto Paraya İhtiyaç Duydu?
Aslında Libra, doğrudan Facebook’un sahibi olduğu bir kripto para birimi değil. Libra Birliği ortaklığında geliştirilen bir proje. Libra’nın amacı geleneksel bankacılık yöntemlerini kullanmayan veya erişimi olmayan 1,7 milyar insanın para birimi olabilmek.
Facebook’un dijital para birimi ile geçmişi Libra’dan öncesine dayanıyor. Sosyal medya devi Facebook üzerinde yer alan oyunlarda oyun içi ürün satışlarında kabul edilen Credits’i 4 senedir aktif olarak kullanıyor. Geçtiğimiz Mayıs ayında bir konuşma düzenleyen Mark Zuckerberg, çevrimiçi para göndermenin, resim göndermek kadar kolay olması gerektiğini savunmuştu. Libra insanların kolay ve ucuz şekilde para göndermesini mümkün kılmayı hedefliyor.
Facebook, kripto para birimi Libra yanı sıra Calibra isimli dijital cüzdan sistemini de geliştirdiğini açıkladı.Calibra ile sosyal veriler ve finansal veriler birbirinden ayrıştırılacak ve Calibra doğrudan Libra ile konuşacak.
Facebook, Libra’nın Tek Hakimimi mi?
Facebook kripto para birimi Libra’yı doğrudan yönlendirme gücüne sahip değil yapılan açıklamalara göre. Kar amacı gütmeyen Libra Birliği’nin bir parçası olan Facebook aralarında MasterCard, Visa, PayPal, Uber, eBay ve Vodafone’un da yer aldığı birlikle beraber Libra’yı yönetecek. Projeyi yönetmek için ihtiyaç duyulan 10 milyon doları sağlamak adına birlik üye sayısını 100’e çıkarmayı hedefliyor. Birlikteki her üye eşit oy hakkına sahip olacak ve birliğim merkezi İsviçre’de yer alacak. Facebook, Libra’nın yönetimi için geliştirdiği dijital cüzdan Calibra ile projede lider rolü üstlenecek.
Libra’nın Diğer Kripto Para Birimlerinden Farkı Ne?
Temel olarak Libra benzeri dijital para birimleri olan Bitcoin ve Ether gibi tamamen dijital ortamda var olan bir değer. Libra metal veya kağıt para olarak bulunmayacak. Libra’da gerçekleşen para transferi tıpkı diğer kripto para birimlerinde olduğu gibi blockchain teknolojisiyle kayıt altına alınacak. Başlangıç aşamalarında kurucu üyeler tarafından yönetilecek sistem gelecekte tamamen açık bir sisteme dönüşecek.
Bitcoin, Ether ve benzeri kripto para birimlerine kıyasla Libra değerini koruyacak ve arttıracak bir varlık sepetine bağlı olacak. Libra Birliği bu varlıkların ne olduğunu henüz açıklamış değil ancak istikrarlı ve saygın merkez bankalarından elde edilen para birimleri cinsinden banka mevduatları ve devlet menkul kıymetlerini içereceği ön görülüyor. Bu öngörüye göre Euro ve Dolar gibi büyük dalgalanmalar yaşamayan küresel para birimleri kast edilmiş olabilir.
Libra’ya olan arz, kripto para biriminin ne kadar popüler olduğuna bağlı olarak değişecek. Şayet daha fazla insan Libra’yı kullanmak isterse, Libra Birliği daha fazla varlık satın alacak ve yeni Libra oluşturacak. Eğer insanlar Libra’sını paraya çevirmek isterse Birlik ödemeyi gerçekleştirecek ve karşılığında elde edilen Libra’yı yok edecek.
Libra Konusunda Politikacılar Ne Diyor?
Elinde bulundurduğu tekelleşme gücü yanında kullanıcı verilerini kullanmasına ilişkin tartışmalar, Facebook’un son yıllarda güvensiz bir platform olarak tanımlanmasına sebep oldu. Gelen Libra duyurusu ise bu tartışmaların gölgesinde yorumlanıyor şu an için. Politikacılar kripto para birimi piyasasının şu anda yatırımcılar, tüketiciler ve ekonomi için güçlü koruma sağlamak adına net bir düzenleyici yasanın bulunmadığını hatırlatıyor.
Ohio bölgesi senatörlerinden Sherrod Brown, Twitter hesabından yaptığı açıklamada; Facebook’un yeterince büyük ve güçlü olduğunu, bu gücünü kullanıcı verilerini korumak değil riske atacak şekilde kullandığını dile getirdi. Senatör Brown’a göre Facebook’un kontrol edilemeyen bir İsviçre bankasından çıkan kripto para birimini yönetmesine müsaade edilmemeli.
Benzer yorumlar Avrupa’dan da yükseldi. Fransa Maliye Bakanı Bruno Le Maire, Europe 1 radyosuna yaptığı açıklamada kullanıcılar arası para transferinde işe yarayacak bir sistem konusunda endişe duymadıklarını ancak sosyal medya devinin egemen para birimi geliştirmesine müsaade edilmemesi gerektiğini söyledi. Le Maire, küresel para birimlerinin özel firmalar değil devletlerin kontrolünde olması gerektiğini vurguladı.
Yaşanan tartışmalara rağmen Facebook’un öncü olduğu kripto para birimi Libra 2020 yılında faaliyete başlayacak.